حكم زكات

بسم الله الرحمن الرحیم

سلسله درسهای تابشی از نور

یکی از مشکلات عمده ای که جامعه ما امروزه با آن دست بگریبان است بی سوادی وفهم ناقص از دین است. که این نقطه از سوی برخی سودجویان مورد سوء استفاده قرار گرفته، وباعث شده تصورات منفی ونادرستی در دین رایج گردد. آیت الله العظمی علامه ابو الفضل برقعی (رحمه الله) که یکی از بارزترین شخصیتهای علمی معاصر ایران و جهان اسلام است در تفسیرشان که بنام «تفسیر تابش» مشهور است به برخی از اینموارد اشاره فرموده اند.
مناسب دانستیم که برخی از این موضوعاتی که در حال حاضر با دبدبه ی زیادی در بین عوام الناس مطرح می شود را در «تفسیر تابش» پیگیری کرده در اختیار دانش جویان و طالبان حق قرار دهیم تا با مطالعه آن حقائق را دریافته در دامها و چاله های مشبوهی که دوستان نادان و یا دشمنان دانا در سر راه کنده اند نیفتند.
درس سيزدهم این سلسله از درسهای «تابشی از نور» را با عنوان «حكم الزكاة» ادامه می دهیم:

حكم زكات...

علامه آیت الله العظمی برقعی ( رحمه الله) در تفسیر آیه/4 سوره مبارکه لقمان می فرمایند:
الم ﴿١﴾ تِلْكَ آيَاتُ الْكِتَابِ الْحَكِيمِ ﴿٢﴾ هُدًى وَرَحْمَةً لِّلْمُحْسِنِينَ ﴿٣﴾ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُم بِالْآخِرَةِ هُمْ يُوقِنُونَ ﴿٤﴾
ترجمه : الف لام ميم* (1) اینست آیات کتاب دارای حکمت (2) در حال که هدایت و رحمت است برای نیکوکاران(3) آنانکه نماز را بر پا می‌‌دارند و زکات می‌دهند، و فقط ایشان به عالم دیگر یقین دارند(4) ایشان بر هدایتی از پروردگارشان بوده و آنان فقط، رستگارند(5).
نکات : «هُدًى وَرَحْمَةً» به دو وجه قرائت شده بنصب بنابر اینکه حال باشند و برفع که خبر مبتدای محذوف باشد یعنی؛ هو هدی و رحمة. و کلمة : « الْحَكِيمِ » صفت الکتاب است و بمعنی ذو الحکمة می‌باشد مانند: «عِيشَةٍ رَاضِيَةٍ» که بمعنی؛ ذات رضا می‌باشد. در سورة بقره «لِلْمُتَّقِينَ» فرموده، و در اینجا « للمُحْسِنِينَ » زیرا در اینجا رحمت اضافه شده، و «إِنَّ رَحْمَتَ اللَّهِ قَرِيبٌ مِنَ الْمُحْسِنِينَ»، و احسان بالاتر از اتقاء است. « وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ » دلالت بر اهمیت زکات و پرداخت آن دارد. و از رسول خداص نقل شده که فرمود : «أمرت أن أقاتل الناس حتی یشهدوا أن لا إله إلا الله و أن محمدا رسول الله و یقیموا الصلاه و یؤتوا الزکاة». یعنی؛ مأمورم که با مردم قتال کنم تا شهادت دهند به وحدانیت خدا و اینکه محمد رسول خداست و نماز را بر پا دارند و زکات را بدهند. و در نامه‌ای که آن حضرت به اهل عمان نوشته آمده است که : «من محمد رسول الله إلی أهل عمان أما بعد؛ فأقروا بشهادة أن لا إله إلا الله و النبی رسول الله و أدوا الزکاة و احضروا المساجد و إلا غزوتکم». یعنی؛ از محمد رسول خدا بسوی اهل عمان، اما بعد؛ اقرار نمائید به شهادت اینکه لا إله إلا الله و اینکه من رسول خدایم و زکات ادا کنید و به مساجد حاضر شوید و گرنه با شما جنگ خواهم کرد. که صریحا فرموده؛ زکات باید بدهید. و زکات تطهیر اموال نیز هست چنانکه علی بن الحسین؛ در صحیفة سجادیه از خداوند توفیق می‌خواهد که : «أن نخلص أموالنا من التبعات و أن نطهرها بإخراج الزکوات» یعنی؛ خدایا ما را توفیق ده که اموالمان را از تبعات خالص نمائیم و آنها را با اخراج زکات ها پاک نمائیم. و چنانکه علاوه بر قرآن از اخبار نیز استفاده می‌شود زکات در همه چیز می‌باشد. و در نهج البلاغه باب حکم، حضرت علی؛ فرموده :«حصنوا أموالکم بالزکاة»، و نیز فرموده : «لکل شئ زکاة». و از انس بن مالک روایت شده که می‌گفت : «فرض محمدا فی أموال المسلمین فی کل أربعین درهما درهم». یعنی در اموال مسلمین از هر چهل درهم درهمی زکات است. و نیز رسول خدا صلى الله عليه وسلم فرمود : «فیما سقت السماء أو سقی سیحا العشر و فیما سقی بالغرب نصف العشر». یعنی زکات در آنچه بوسیلة آسمان یا آب جاری آبیاری شود یک دهم است و در آنچه بوسیلة دلوهای بزرگ آبیاری شود یک بیستم است. و از ابو بصیر روایت است که گفت: به حضرت صادق؛ عرض کردم : «هل فی الأرز شئ؟ فقال نعم ثم قال : إن المدینة لم تکن یومئذ أرض أرز فیقال فیه، ولکنه قد جعل فیه و کیف لا یکون فیه و عامة خراج العراق منه». یعنی؛ از حضرت صادق سئوال شد آیا در برنج هم زکات باید داد؟ فرمود : آری، آنگاه فرمود : مدینه در آن روزی که زکات وضع می‌شد برنجزار نداشت تا گفته شود زکات بر آن واجب است، ولیکن خدا در برنج زکات قرار داده است و چگونه در آن زکات نباشد و حال اینکه تمام خراج عراق از برنج است. جای بسی تأسف است که ملت ما زکاتی را که خدا واجب نموده نمی‌دهند و بجای آن وجوه مجعوله می‌دهند، و خود را مسلمان هم می‌دانند!