امامت انتخابی است یا انتصابی؟...

 سلسله درسهای تابشی از نور

                                                                                      بسم الله الرحمن الرحیم
                                                 الحمد لله والصلاة والسلام علی رسول الله و علی آله وصحبه و سلم

یکی از مشکلات عمده ای که جامعه ما امروزه با آن دست بگریبان است بی سوادی وفهم ناقص از دین است. که این نقطه از سوی برخی سودجویان مورد سوء استفاده قرار گرفته، وباعث شده تصورات منفی ونادرستی در دین رایج گردد. آیت الله العظمی علامه ابو الفضل برقعی (رحمه الله) که یکی از بارزترین شخصیتهای علمی معاصر ایران و جهان اسلام است در تفسیرشان که بنام «تفسیر تابش» مشهور است به برخی از اینموارد اشاره فرموده اند.

مناسب دانستیم که برخی از این موضوعاتی که در حال حاضر با کبکبه ودبدبه ی زیادی در بین عوام الناس مطرح می شود را در «تفسیر تابش» پیگیری کرده در اختیار دانش جویان و طالبان حق قرار دهیم تا با مطالعه آن حقائق را دریافته در دامها و چاله های مشبوهی که دوستان نادان و یا دشمنان دانا در سر راه کنده اند نیفتند.

درس یازدهم این سلسله از درسهای « تابشی از نور» را با عنوان «منصب امامت انتخابی است یا انتصابی؟» ادامه می دهیم:

(11) امامت انتخابی است یا انتصابی؟...

حضرت علامه آیت الله العظمی برقعی (رحمه الله) در تفسیر آیه/68 سوره مبارکه قصص می فرمایند:

وَرَبُّكَ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ ۗ مَا كَانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ ۚ سُبْحَانَ اللَّهِ وَتَعَالَىٰ عَمَّا يُشْرِكُونَ ﴿٦٨﴾

ترجمه: و پروردگارت هر چه بخواهد می‌آفریند و انتخاب می‌کند اختیار بدست آنان نیست، خدا منزه و برتر است از آنچه شریک او قرار می‌دهند (68).

نکات: جملة: « يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ وَيَخْتَارُ » راجع به خلقت تکوینی موجودات است که هر طور بخواهد خلق می‌کند و انتخاب و اختیار چگونگی خلقت با خداست. و کملة « مَا » در اینجا برای غیر ذوی العقول است، ولی بعضی خواسته‌اند به این آیه استدلال کنند که اختیار انتخاب رسول و زمامدار و خلیفه نیز بدست خداست در حالی که کلمة «من» در آیه نیست که اطلاق بر ذوی العقول گردد البته از آیات دیگر استفاده می‌شود که انتخاب رسول با خداست ولی انتخاب زمامدار با خدا باشد از آیات قرآن استفاده نمی‌شود. حق‌تعالی در آیة 124 سورة انعام فرموده:

« اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسَالَتَهُ ۗ »

اما راجع به زمامدار و امام چیزی نفرموده که اختصاص انتخاب به خودش را بفهماند، اینان برای اینکه انتخاب امام و زمامداران را نیز حق خدا بدانند استدلال کرده‌اند به اینکه منتخب مردم خطا و اشتباه می‌کند ولی منتخب خدا خطا و اشتباه ندارد، در حالی که در آیات قرآن مکرر تصریح شده به خطای رسولان که همگی منتخب خدا می‌باشند تا اینکه حضرت یونس عرض می‌کند «سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنْتُ مِنَ الظَّالِمِينَ»، زیرا در نفرین خود و کناره‌گیری خطا و اشتباه کرده است. و خدا به محمد صلی الله علیه وسلم می‌فرماید : « لِمَ تُحَرِّمُ مَا أَحَلَّ اللَّهُ لَكَ»، و در سورة توبه فرموده:

عَفَا اللَّهُ عَنكَ لِمَ أَذِنتَ لَهُمْ حَتَّىٰ يَتَبَيَّنَ لَكَ الَّذِينَ صَدَقُوا وَتَعْلَمَ الْكَاذِبِينَ ﴿٤٣﴾

و همچنین در سورة حجرات آیة 6 می‌فرماید:

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءَكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَإٍ فَتَبَيَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَىٰ مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِينَ ﴿٦﴾

که رسول اکرم صلی الله علیه وسلم در تحریم حلال و در إذن قعود به منافقین و در ترتیب اثر به خبر فاسق اشتباه کرده و خطا نموده و خدا او را آگاه کرده. پس از این آیات و مانند اینها که در قرآن بسیار است استفاده می‌شود که منتخبین خدا مصون از اشتباه و خطا نیستند. باضافه کسانی که انتخاب زمامدار را مخصوص خدا می‌دانند مقصودشان تثبیت خلافت حضرت علیعلیه السلام است در حالی که آن حضرت در انتخاب و عزل و نصب مامورین خود مصون از اشتباه نبوده، و همین طور بسیاری از فرمانداران از طرف علی علیه السلام خیانت کردند. پس منتخب و رسولان خدا که مورد وحی می‌باشند خطا دارند چگونه امامی که به او وحی نمی‌شود مصون از خطا باشد، و همچنین در عزل و نصب سایر امامان و اولیاء، هر کس بخواهد بداند به کتب تاریخ و نامه‌های نهج البلاغه مراجعه کند. و باضافه حضرت موسی علیه السلام چنانکه قرآن خبر داده هفتاد نفر از قومش را انتخاب کرد برای بردن به کوه طور و شنیدن سخن خدا و آن هفتاد نفر فاسد و بلکه ظالم و کافر از آب در آمدند، پس انتخاب و منتخب خدا و رسول نیز مصون از خطا و اشتباه نیست.