آیا ائمه معصومند؟

یکی از مشکلات عمده ای که جامعه ما امروزه با آن دست بگریبان است بی سوادی وفهم ناقص از دین است. که این نقطه از سوی برخی سودجویان مورد سوء استفاده قرار گرفته، وباعث شده تصورات منفی ونادرستی در دین رایج گردد. آیت الله العظمی علامه ابو الفضل برقعی (رحمه الله) که یکی از بارزترین شخصیتهای علمی معاصر ایران و جهان اسلام است در تفسیرشان که بنام «تفسیر تابش» مشهور است به برخی از اینموارد اشاره فرموده اند.

مناسب دانستیم که برخی از این موضوعاتی که در حال حاضر با کبکبه ودبدبه ی زیادی در بین عوام الناس مطرح می شود را در «تفسیر تابش» پیگیری کرده در اختیار دانش جویان و طالبان حق قرار دهیم تا با مطالعه آن حقائق را دریافته در دامها و چاله های مشبوهی که دوستان نادان و یا دشمنان دانا در سر راه کنده اند نیفتند. درس پنجم این سلسله از درسهای «تابشی از نور» را با عنوان «آیا امامان معصومند؟» ادامه می دهیم:

 آیا امامان معصومند؟.. علامه آیت الله العظمی برقعی (رحمه الله) در تفسیر آیه/۱۳ سوره مبارکه زمر می فرمایند: قُلْ إِنِّی أَخَافُ إِنْ عَصَیْتُ رَبِّی عَذَابَ یَوْمٍ عَظِیمٍ ﴿١٣﴾ ترجمه: بگو که من می‌ترسم اگر نافرمانی پروردگارم را کنم از عذاب روز بزرگ(۱۳).

این آیه مبارکه دلالت دارد بر امکان عصیان از رسول خدا صلی الله علیه وسلم و اینکه رسول خدا صلی الله علیه وسلم مأمور است چنین اظهار کند. پس اینکه مردم اولاد او را معصوم می‌شمرند صحیح نیست! و ادعای عصمت هم نکرده‌اند، و از طرفی در کلمات و دعاهایشان همیشه خود را خطاکار می‌شمردند تا مردم در حق ایشان غلو نکنند، ما در اینجا جملاتی از دعاهایشان را به لحاظ اینکه در اختیار عموم افراد است برای نمونه می‌آوریم :

حضرت سجاد علیه السلام در صحیفه خود در دعاهای ۱۶، ۲۱ و ۴۷ فرموده : «أنا الذی أقدم علیک مجترئا، أنا الذی عصاک متعمدا، بل أنا یا إلهی أکثر ذنوبا و أقبح آثارا و أشنع أفعالا و أشد فی الباطل تهورا و أضعف عند طاعتک تیقظا و أقل لوعیدک انتباها و ارتقابا من أن أحصی لک عیوبی أو أقدر علی ذکر ذنوبی، أنا الذی أفنت الذنوب عمره و أنا الذی بجهله عصاک، أفردتنی الخطایا فلا صاحب معی و ضعفت عن غضبک فلا مؤید لی».

و حضرت علی علیه السلام در صحیفه علویه دعای سوم ماه و در دعای کمیل و دعای صباح و چند دعای دیگر فرموده : «اللهم اغفر لی الذنوب التی تنزل البلاء، لا تفضحنی بخفی ما اطلعت علیه من سری و لا تعاجلنی بالعقوبه علی ما عملته فی خلواتی من سوء فعلی و إسائتی و دوام تفریطی و جهالتی و کثره شهواتی و غفلتی، اللهم اغفر لی خطایای و عمدی و جهلی و هزلی و جدی فکل ذلک عندی، أبیت إلا تقحما علی معاصیک و انتهاکا لحرماتک و تعدیا لحدودک، الحمد لله الذی ستر عیوبی و لم یفضحنی بین الناس، فبئس المطیه التی أمتطت نفسی من هواها، و معصیتی کثیره، و لسانی مقر بالذنوب، و أعوذبک أن تحول خطایای أو ظلمی أو إسرافی علی نفسی و اتباع هوای و استعمال شهوتی دون رحمتک و برک، الهی سترت علی فی الدنیا ذنوبا و لم تظهرها للعصابه و أنا إلی سترها یوم القیامه أحوج و قد أحسنت بی إذ لم تظهرها للعصابه من المسلمین فلا تفضحنی بها یوم القیامه علی رءوس العالمین، و استر علی ذنوبی، إلهی لو لا ما قرفت من الذنوب ما فرقت عقابک، ألقنی السیئات بین عفوک و مغفرتک، قد أصبت من الذنوب ما قد عرفت و أسرفت علی نفسی بما قد علمت، أوقرتنی نعما و أوقرت نفسی ذنوبا، أذکر لک فاقتی و مسکنتی و میل نفسی و قسوه قلبی و ضعف عملی، حاجتی إلیک اللهم العتق من النار».

بعضی از مردم می‌گویند ائمه علیه السلام که در دعاهای خود اقرار به گناه نموده‌اند فقط برای آموزش دعا به دیگران بوده است، و خودشان معصوم بوده‌اند!! جواب آنست که:

اولا: این ادعا مدرکی ندارد و صحیح نیست.

ثانیا: مکرر در این دعاها آمده است که خدایا غیر تو را نمی‌خوانم و به غیر تو توسل و توجه نمی‌کنم و شفیعی جز تو برایم نیست، در نتیجه مطابق ادعای خود شما، مردم باید غیر خدا را نخوانند و توسل و توجه بجزا و به کسی نکنند و این همه شفیع برای خود خیال نکنند.

و در تفسیر آیه/۵۵ سوره مبارکه غافر می فرمایند:  فَاصْبِرْ‌ إِنَّ وَعْدَ اللَّـهِ حَقٌّ وَاسْتَغْفِرْ‌ لِذَنبِکَ وَسَبِّحْ بِحَمْدِ رَ‌بِّکَ بِالْعَشِیِّ وَالْإِبْکَارِ‌ ﴿غافر: ۵۵﴾ ترجمه: پس صبر نما که وعده خدا حق است و برای گناهت طلب آمرزش کن و تسبیح نما باحمد پروردگارت در شبانگاهان و بامدادان(۵۵).

نکات: خدا در اینجا فرموده: «فَاصْبِرْ » یعنی ای پیامبر صبر کن.« وَاسْتَغْفِرْ لِذَنبِکَ» دلیل بر عدم عصمت انبیاء است، و استفاده می‌شود که همه باید از گناهانشان استغفار کنند. بهر حال این آیه عدم عصمت اولیاء را بطریق اولی بیان می‌کند. حال تعجب باید کرد از کسانی که از آیات باین روشنی اعراض دارند و عصمت عجیبی را برای ائمه علیه السلام قائلند و بعضی در غلو پا فراتر گذاشت کارهای خدائی را نعوذ بالله به ایشان نسبت می‌دهند. ما سابقا بعضی از کلمات ائمه علیه السلام را در مورد عدم عصمت ایشان آوردیم، در اینجا نیز جملات دیگری از ائمه که در دعاهایشان آمده و دسترس عموم است می‌آوریم تا مردم درباره ایشان غلو نکنند و بدانند ائمه معصوم نبوده‌اند، اگر چه با وجود آیات روشن قرآن احتیاجی به ذکر آنها نیست.

پس بدان که حضرت سجاد در صحیفه سجادیه دعای ۵۱، ۱۲، ۵۳ می‌فرماید : «رب افحمتنی ذنوبی، فلو لا سترک عورتی لکنت من المفضوحین، و اغفر لی ما تعلم من ذنوبی إن تعذب فأنا الظالم المفرط المضیع الآثم المقصر المضجع المغفل حظ نفسی، نهی نهیتنی عنه فأسرعت إلیه، فهل ینفعنی یا إلهی إقراری عندک بسوء ما اکتسبت».

و حضرت امیرعلیه السلام در صحیفه علویه در دعاهای : کمیل، شفا از درد، استجاره، صباح، لیله الهریر، نیمه رجب، ماه شعبان فرموده : «اللهم اغفرلی کل ذنب أذنبته، یا من رآنی علی الخطایا فلم یفضحنی، أتوب إلیک من سوء عملی و أستغفرک لذنوبی التی لا یغفرها غیرک، اللهم اغفر لی خطیئتی و إسرافی فی أمری کله، اللهم اغفر لی ما قدمت و ما أخرت و ما أسررت و ما أعلنت، و هذه أعباء ذنوبی درأتها برحمتک و هذه أهوائی المضله وکلتها إلی جناب لطفک، إن تعذبنی فبظلمی و جوری و إسرافی علی نفسی فلا عذر لی أعتذر، رب دعتنی دواعی الدنیا من حرث النساء و البنین فأجبتها سریعا و رکنت إلیها طائعا و دعتنی دواعی الآخره من الزهد و الاجتهاد فکبوت لها، إلهی کم من موبقه حلمت عن مقابلتها و کم من جریره تکرمت عن کشفها بکرمک، لو لا رحمتک لکنت من الهالکین، إلهی و عد بفضلک علی مذنب قد غمره جهله، إلهی قد سترت علی ذنوبا فی الدنیا و أنا أحوج إلی سترها علی منک فی الأخری، قد أفنیت عمری فی شره السهر عنک و أبلیت شبابی فی سکره التباعد منک».

 

نویسنده: علامه البرقعی رحمه الله

مقاله پیشنهادی

بی‌تردید خدا خلف وعده نخواهد کرد

بی‌شک آیات قرآن دربردارنده‌ی (وعده‌های) گوناگون و متعددی است. وعده‌هایی که خداوند به بندگان مؤمن …